علت درگیری‌های بزرگ، معمولاً مسائل و اشتباهات کوچک‌اند. گاهی این مسائل کوچک، باعث ازهم پاشیدن خانواده و گاهی باعث درگیری افراد یا جنگ‌های قومی ـ مذهبی می‌شوند. اما این اشتباهات کوچک به راحتی با یک عذرخواهی ساده قابل حل است. کافی است که یک کلمه بگوییم: «ببخشید!»
معلمان ما در مکاتب و دانشگاه‌ها می‌توانند از خویش آغاز کنند و در قبال اشتباهات خود، از شاگردان عذرخواهی کنند. آنها باید به شاگردان خود یاد بدهند که هیچ فردی به معنای قوم نیست و اگر فردی بنا به هر دلیلی دچار سهو و خطا می‌شود، باید بابت آن، پوزش بطلبد.
معذرت‌خواهی چیزی از شخصیت ما کم نمی‌کند، بلکه با آن، غرور و عزت طرفین حفظ می‌شود. من بسیار شاهد بوده‌ام که استادان ما در قبال اشتباه‌شان نه تنها پوزش نخواسته‌اند، بلکه حتا نیش زبان تحقیرآمیزانه هم به شاگردان زده‌اند. نتیجه‌اش نیزهمان است که هر روز شاهدش هستیم.
وقتی ما در قبال اشتباه خود عذرخواهی نمی‌کنیم، به غرور و کرامت دیگران آسیب می‌زنیم و این اشتباه می‌تواند رعایت نکردن صف غذا، نانوایی، اداره و چیزهای دیگر باشد. من بسیار دیده‌ام که مردمانی بدون توجه به صف طولانی مردم، بی‌شرمانه خودشان را در اول صف جا زده‌اند. وقتی دیگران ازش خواسته‌اند که نوبت را مراعات کنند، نه تنها مراعات و عذرخواهی نکرده‌‌اند، بلکه زخم زبانی هم زده‌اند. اینگونه در واقع ارزش انسانی کسانی که در صف ایستاده‌اند زیرپا شده است. بعد از آن نزاعی که پدید می‌آید برای عدم رعایت نوبت نیست، بلکه کوشش برای حفظ کرامت و حیثیت انسانی است. این گونه نزاع در جوامعی که هنوز مفهوم فردیت در آن ارزش ندارد و جرم را بیش از آنکه فردی حساب کنند، به قوم و دین و مذهب ارتباط می‌دهند، به راحتی تبدیل به یک جنگ تمام عیار قومی و مذهبی می‌شود.
جنگ دانشجویان دانشگاه کابل نیز در همین مقوله جا می‌گیرد. دوست دارم حد اقل درس‌خوانده‌های ما در قدم نخست، جرم فردی را از قومی تفکیک کنند و سپس در قبال اشتباه فردی خود عذرخواهی را یاد بگیرند. این کم‌هزینه‌ترین و آسان‌ترین راه جلوگیری از جنگ‌های بی‌ارزش است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر